Bijdrage PvdA Programmabegroting 2021-2024
Opinieraad gemeente Reimerswaal 13 oktober 2020
Voorzitter,
- Voorzitter, vanwege de vele onzekerheden is voor het zomerreces, in overleg met de gemeenteraad, geen kadernota vastgesteld. De discussie van vanavond zal dan ook vooral politiek van aard zijn. De technische vragen zijn gesteld en beantwoord in de aanloop naar deze opinieraad. Ook is er de gelegenheid gegeven aan de raad om in gesprek te gaan met het ambtelijk apparaat, waarvoor dank.
- De meerjarenbegroting is het document waarmee we in de toekomst kijken. Niet vaak was de landelijke politieke invloed zo merkbaar op de thans voorliggende begroting. We willen er wel van los komen, maar kunnen dat lang niet altijd. Er zijn nog tal van onzekerheden die ons parten speelt. Ik doel hierbij o.a. op de corona kosten en de herverdeling van het gemeentefonds.
- Voorzitter, ik start voor de verandering eens buiten ons kleine, veilige dorp. We zijn ten slotte niet het dorpje van Asterix en Obelix: met toverdrank en krachtpatserij gaan we het niet redden.
- Sesamstraat bestaat 40 jaar in Nederland. Wie is er niet mee opgegroeid of heeft zijn kinderen ervan zien genieten? Destijds zag men in dat het voor kinderen belangrijk is om te leren hoe je samen kunt leven. Een veilige wereld, ondanks alle tegenstellingen en bromberen als Meneer Aart. Wij beleefden er uren kijkgenot aan. Omwille van dalende kijkcijfers werd het programma steeds meer verbannen naar de marges van de publieke omroep. Kijkcijfers lijken het uiteindelijk van inhoud te winnen. Of kan het ook anders?
- Voorzitter, is er een parallel te trekken met onze gemeente? En wat heeft onze begroting hiermee te maken? Misschien wel alles. Ook voor ons rijst de vraag: Zijn het straks alleen de cijfers die winnen, of gaat het om meer dan dat: een leefbare toekomst voor Reimerswalers. Of moet ik zeggen Yersekenaren, Krabbendiekenaren, Answestenaren enz. Zijn het niet de mensen die ervoor zorgen dat onze maatschappij moet blinken? Is geld niet alleen een middel om dat bereikbaar en zichtbaar te maken? Is het niet onze taak om daar op een goede manier mee om te gaan?
- Als je vanuit die kant redeneert -en dat doen wij- is het van belang dat iedere inwoner ertoe doet, dat niemand meer rechten heeft dan de ander, maar dat sommige mensen een zetje nodig hebben om in een gelijkwaardige positie te komen. Dat mensen pas gelukkig worden als ze gezondheid en welzijn kunnen koppelen aan een gezonde leefomgeving, waarin ze zich geborgen voelen. ”Sociaal” noemen wij dat in ons coalitieakkoord. Het is ons startpunt voor politieke keuzes: welzijn boven welvaart, gelijkwaardigheid boven gelijkheid, groen boven grijs.
- De begroting die voor ons ligt is er een die keuzes moest maken vanwege een gebrek aan solidariteit in onze landelijke samenleving en een overwaardering van winstdenken en marktwerking. Verdienmodellen bepalen onze zorg, niet de behoefte. Dat dat spaak zou lopen, was helaas een kwestie van tijd. Een samenleving is geen bedrijf en moet je dus volgens ons ook niet zo runnen. Zorg is een publieke taak, waarbij er een goede balans moet zijn tussen kosten en opbrengsten. Wij zoeken naar een goed evenwicht tussen kwaliteit van samenleven en de kosten die dat met zich meebrengt.
- Het zoeken van evenwicht kost ons nu veel gepuzzel. Als je mensen centraal stelt en tegelijkertijd je plannen wilt realiseren, levert dat een behoorlijk dilemma op. Dat het College koos voor de voorliggende begroting is misschien begrijpelijk. Zeker als je meerjarige sluitendheid daarbij vooropstelt.
- De meerjarenbegroting is sluitend gemaakt met de eerste begrotingswijziging. Er worden forse posten bezuinigd op het sociaal domein. Zo wordt de jeugdhulp extra gekort met € 310 K structureel bovenop de reeds vastgestelde korting en de WMO met 280 K. Wij spreken onze vrees uit voor de sociale gevolgen voor onze inwoners.
- 10.Voorzitter in deze moeilijke tijd met covid-19 willen wij ook een opmerking maken over de gezondheid van onze inwoners. Wij realiseren ons dat onze GGD overuren maakt om de volksgezondheid te waarborgen. Wij willen het college verzoeken om meer aandacht te hebben voor preventie. Wij zijn er echt van overtuigd dat er bij de rijksoverheid voldoende potjes zijn die door Reimerswaal nog niet worden aangesproken. De PvdA overweegt om in de besluitraad hiertoe een motie in te dienen.
- 11.Voorzitter, wij willen ook aandacht vragen voor de sociale huurwoningen en het betaalbare middensegment. Wij vinden dat het woningtekort voor specifieke doelgroepen, zoals jongeren en minderdraagkrachtige ouderen daadkrachtig moet worden opgepakt. Wij wijzen de wethouder ook nu weer op de aangenomen motie met betrekking tot levensloopbestendige woningen voor ons omaatje van 85. De wethouder is hier goed mee bezig, maar het moet niet blijven steken in overleggen. Ik denk dat u het met ons eens moet zijn dat je daar niet in kunt wonen zoals onze partijgenoot Jan Schaefer ooit zei.
- 12.Duurzaamheid is een veel gebruikt woord in dit huis. Echter: het veel benoemen maakt Reimerswaal nog niet duurzaam. Wij zien de ambitie van het College om de CO2-uitstoot te reduceren en aardgasloos te bouwen graag voortvarend omgezet in daden. 2030 is echt geen verre toekomst meer, de tijd van daden is NU!
- 13.Het College zet voor de schuldhulpverlening met name in op preventie. Een prachtig streven, dat zeker de aandacht verdient die u het geeft. Het voorkomen van schulden bij de nieuwe generatie Reimerswalers is een ambitie die wij met u delen. U moet daarbij niet de urgente problemen vergeten die de mensen met schulden momenteel hebben. Een steeds groter wordende groep inwoners kan het hoofd niet of nauwelijks boven water houden. Zij zijn niet gebaat bij preventie, zoals een griepprik zinloos is als je de griep al hebt. Wat zij nodig hebben is voortvarende, adequate en zeer laagdrempelige hulp en begeleiding vanuit onze gemeente of de GR. Hoe vroeger zij geholpen worden met het doorbreken van de vicieuze cirkel van schuld op schuld, hoe effectiever de hulp is en hoe sneller zij weer in staat zijn de regie over hun eigen leven terug te nemen.
- 14.Cultuur is onmisbaar in elke samenleving. Ook hier gaat het in onze ogen om een publieke taak. Cultuur is belangrijk voor de ontwikkeling; brengt mensen samen. Een gezond tegenwicht tegen de Netflixen van onze tijd. Een gemeente zonder deze vormen van cultuur mist het broodnodige cement. Wij willen niet telkens een discussie hoeven voeren of voortbestaan financieel verantwoord is. In het raad breed onderschreven coalitieprogramma hebben we daar niet voor niets een passage over opgenomen.
- 15.Voorzitter, voor het welzijn van onze inwoners is een gezonde leefomgeving onmisbaar. Daaraan dragen bomen en ander natuurlijk groen in belangrijke mate bij. De PvdA wenst meer groen in onze kernen. Het streven naar meer groen, ook op de langere termijn, geeft in ieder geval de garantie dat we er als raad alles aan doen om onze omgeving leefbaar te houden. De bedreiging van de volksgezondheid door, bijvoorbeeld, toenemend verkeer, verdient een gezond tegenwicht. Bij nieuwe ontwikkelingen is het steeds meer van belang dat we de juiste afwegingen maken. Het signaal dat de Reimerswaalse samenleving afgeeft over de plaatsing van een biomassacentrale, spreekt wat dat betreft boekdelen.
- 16.De PvdA vraagt ook uw uitdrukkelijke aandacht voor de biodiversiteit en het maaibeleid in onze gemeente. Niet maaien waar het niet nodig is en vooral niet tijdens het broedseizoen wanneer dieren het meest kwetsbaar zijn. Wij hebben niet allen respect voor mensen maar ook voor dieren en planten. Ontwikkelingen moeten passen in het landschap en samengaan met een evenwichtige leefomgeving voor iedereen.
- 17.Wat betreft nieuwe ontwikkelingen realiseren ons dat er nauwelijks ruimte is, tenzij er elders dekking wordt gevonden Wij staan op het standpunt dat de zorg voor hen die extra aandacht verdienen voor gaat. Het coalitieprogramma spreekt van ‘een gemeente met een sociaal gezicht’. De kwaliteit van de jeugdzorg en andere vormen van ondersteuning zijn voor ons van groter belang. We hopen wel dat er landelijk goed wordt geluisterd naar de signalen die veel gemeentes afgeven.
- 18.We leven in onzekere tijden. De risico’s van COVID-19 zijn moeilijk in te schatten en de kosten zijn hoog. We steunen de ‘voorzichtige’ koers van het college. Juist in deze ingewikkelde tijd verdienen onze inwoners perspectief en duidelijkheid. We vragen het college om een vergezicht te schetsen dat inspireert en uitdaagt.
- 19.De belangrijkste reden voor de PvdA om deel te nemen aan deze coalitie is dat Reimerswaal een sociale gemeente moet zijn en blijven. Gelukkig vinden wij daarbij vele fracties aan onze zijde. Thema’s als goede zorg, goede en betaalbare woningen en goed onderwijs staan wat de PvdA betreft centraal. Stenen zullen er na ons ook nog wel zijn, mensen zijn evenwel uniek en onvervangbaar
- 20.Voorzitter, ik wil afsluiten met enkele vragen c.q. opmerkingen welke na de vragensessie met het ambtelijk apparaat zijn opgeborreld of meer van politiek van aard zijn:
- Komt het retour bedrag van ruim € 8 ton van TOZO 1 van GR De Bevelanden ter vrije besteding van onze gemeente?
- Het college spreekt van een evenredige verdeling van arbeidsmigranten over de kernen en het voorkomen van hoge concentraties. (p. 15) Hoe verklaart u dan de hoge concentraties in Rilland en Krabbendijke?
- Het voorstel is om hard in te grijpen in het sociaal domein (Jeugd, WMO). Aan de andere kant laat u de tarieven voor de jachthaven ongemoeid. Wij vinden dat geen goed signaal naar de bevolking.
- Heeft u overwogen om het sociaal domein financieel onderhoud ongemoeid te laten omdat dit de zwaksten in onze samenleving betreft, maar in plaats daarvan onderhoud en vervangingingsinvesteringen in de harde sector uit te stellen? Dit betekent ruimte in onze begroting? Immers liever een machine voor de buitendienst een jaar later vervangen, dan 1 Reimerswaals kind tussen wal en schip.
- U rangschikt de ondersteuning en begeleiding van de WMO als no. 3 in de risicotop 10. Toch bezuinigt u € 280 K op de SWVO die de WMO uitvoert. Hoe verklaart u dat?
- Door mensen langer thuis te laten wonen vindt er een verschuiving plaats van de Wlz naar de WMO. Dit betekent een kostentoename voor de gemeenten. Kaart u dit thema aan bij de VNG?
- Dan nog risico no 9 in de top 10. “Door het niet goed houden aan de mandateringslijst kan de gemeente aansprakelijk gesteld worden”. U typeert dat als een risico. Kan een betere instructie naar het ambtelijk apparaat niet helpen?
- 21.Voorzitter, Ik wil ook nu weer afsluiten met enkele woorden over de ambtelijke organisatie. De meerjarenbegroting kent ook de interne bedrijfsvoering. Immers waar zijn wij als bestuurders zonder deze mensen?
Voorzitter, Ondanks dat er ten onrechte wel eens anders over gesproken wordt vind ik dat Reimerswaal een betrokken en dienstverlenende ambtelijke organisatie kent die haar werk met passie en gepaste terughoudendheid uitvoert. Dank daarvoor.
Voorzitter, dank voor uw aandacht.
Hans van Stel,
Fractievoorzitter PvdA Reimerswaal
